İstanbul Adalar Tarihi ve Büyükada' nın (Prens Adası) Detaylı İncelemesi

İstanbul Adalar hem konumu hem de doğası itibariyle müthiş bir yer. Durum böyle olunca Adalar'da gezilecek yerlerin sayısı da fazla. Yer olarak küçük ama yapabileceğiniz çok fazla aktivite var!

İstanbul'un kalabalığı havaların ısınmasıyla birlikte iyiden iyiye çekilmez hale gelmeye başlıyor. Otomobil seslerinden uzak, havası temiz, şehirle kıyaslandığında özellikle haftaiçi oldukça sakin, sokakları, evleri, manzarası, doğası güzel, hem gezip görecek hem oturup kafa dinleyecek yeri bol bir alternatif arayanlar, hem de bunu çok uzağa gitmeden, güzel bir deniz yolculuğu ile yapmak isterlerse İstanbul'un Prens Adaları mükemmel bir alternatif.

• Batı kaynaklarında Prens Adaları olarak da bilinen Adaların, 2000 yıllık bir tarihe sahip olduğu bilinmekle beraber bunun hakkında çok az bir bilgiye sahip bulunmaktayız.
• Adalar İstanbul kuşatması sırasında Gelibolu’lu balıkçı reisi Baltaoğlu Süleyman Bey tarafından 17 Nisan 1453’te fethedilmiştir.
• Adalar, 1854 yılında kurulan İstanbul Şehremaneti’ne bağlı 7.Daire-i Belediye olarak 1861 tarihinde belediye şubesi, 1867 tarihli Vilayet Nizamnamesi ile İstanbul’un bir ilçesi konumuna gelmiştir.
• Adaların ilk Kaymakamı Mustafa Bey, Belediye Başkanı ise sonradan Sadrazam olan Küçük Said Paşa’dır.
• Adalar’da bilinen en eski tarihi yapı Büyük İskender’in komutanlarından Antigonus anısına oğlu Dimitrios Poliorkites tarafından Burgazada’da yaptırılan Antigoni kalesidir.
• Adaları Bizans döneminde din adamlarının inziva yeri, önemli şahsiyetlerin sürgün yeri (bunların en bilinenleri 780’de imparator VI Konstantinos’un annesi İmparatoriçe Erine ile Malazgirt Savaşında tutsak edildikten sonra serbest bırakılan Romen Diyojen) ve İmparatorların yazlık olarak kullandıklarını görüyoruz.
• Adaların yazlık mekan olarak kullanılmasının da Bizans İmparatorları tarafından başlatıldığını, 18.yy. sonlarında İstanbul’da yaşayan Fransızların öncülüğünde bu akımın tekrar canlandığını 2. Dünya Savaşından sonra çeşitli kesimlere mensup zengin sınıfların tekrar adaya yöneldiğini görüyoruz

1. Aya Yorgi Kilisesi’ni ziyaret edin.

Büyükada'da 1751 yılında inşa edilmiş olan bu Kilise’ye ulaşmak için ciddi bir yokuşu tırmanmanız gerekiyor. Ortodokslar için iki hac noktasından biri olan kilise denizden 204 metre yükseklikte.

2. Yücetepe Kır Gazinosu’nda soluklanın.

Büyükada'da Kiliseye tırmanırken soluklanıp muhteşem manzarayı seyretmek ve şarap içmek için Yücetepe’ye mutlaka uğrayın.

3. Sait Faik Abasıyanık Müzesi'ni gezin.

Sait Faik’in ölümünden sonra müzeye dönüştürülen Burgazadası' ndaki evini ücretsiz olarak gezebilirsiniz. 1959 yılında kurulan müze bu alanda öncü bir rol de üstlenmiştir.

4. Rum Ortodoks Ruhban Okulu'na gidin.

Heybeliada’da 1844 yılında kurulan okul Ada'nın kuzeybatısında Ümit Tepesi'nde bulunur. Bu alandaki ilk okullardan biri olan ve 1971 yılında kapatılan okulun yeniden açılıp açılmamasıyla ilgili tartışmalar hala devam ediyor.

5. Kalpazankaya'ya gidin.

Burgazadası'nın bu güzel manzaralı koyunu ve aynı isimli restoranını ziyaret edip, güzel mezeler eşliğinde günbatımına doğru içkinizi yudumlayabilirsiniz.

6. Hızır İlyas Tepesi’ne çıkın.

Yokuşları arşınlamak gözünüzde büyümüyorsa Büyükada'daki bir diğer muhteşem manzara alternatifi de Hızır İlyas Tepesi. Aynı zamanda Aya Yorgi’ye göre kalabalıktan oldukça uzak ve sakin.

7. Adakule’yi görün.

Büyükada'da Hızır İlyas Tepesi’nde bulunan yangın kulesi Adakule ziyaretçilere açık. Kulenin manzarası ise Marmara Denizi’nin büyük kısmına hakim. Kule; kuş gözlemi yapabileceğiniz gibi, izin alıp toplantı dahi düzenleyebileceğiniz şekilde restore edilmiş durumda.

8. Büyükada Rum Yetimhanesi'ne görün.

Büyükada'da Manastır Tepesi’nde bulunan ve 1899 yılında otel olması amacıyla inşaası tamamlanan ve yetimhane başta olmak üzere bir çok amaçla kullanılan bina çok uzun senelerdir kullanılmıyor. Binanın en büyük özelliği ise Avrupa’nın en büyük, Dünya’nın ise ikinci büyük ahşap binası olması.

9. Prinkipo Dondurmacısı'nda dondurma yiyin.

Büyükada’ya gidip de burada dondurma yemeden dönmek olmaz.

10. Aşıklar Yolu'nda turlayın.

Büyükada’da faytonla yapılan küçük turun rotasına Aşıklar Yolu da deniyor. Bu rotayı yürüyerek de takip edip adayı gezebilirsiniz.

11. Heybeliada Değirmen Tepesi'ne yürüyün.

Heybeliada' da adını orada bulunan eski yel değirmeninden alan tepe, Değirmen Burnu ya da Aşıklar Tepesi olarak da adlandırılıyor. Ada'nın dört tepesinden biri olan Değirmen Tepesi’nin manzarasının diğerlerinden aşağı kalır yanı yok. İstanbul’u boydan boya izleyebilrsiniz.

12. Değirmenburnu Piknik Alanı'nda piknik yapın.

Heybeliada' da Yaklaşık yüz dönümlük bir alan üzerine kurulu bu mesire yerinde muhteşem manzaraya nazır bir piknik yapabilirsiniz.

13. Troçki’nin yaşadığı evi görün.

Büyükadada’ ki Sivastopol Köşkü ünlü Rus siyasetçi ve asker Lev Troçki’ye sürgün hayatı boyunca 4 buçuk sene ev sahipliği yaptı. Köşkün son hali pek iyi durumda olmasa da görülmesi gereken yerlerden.

14. Aya Nikola Hangar Müze Alanı’nı gezin.

Büyükada’da 2010 yılında açılmış olan Adalar Müzesi’nin içinde bulunan müze alanının sürekli sergilerinden '10 Dakikada Prens Adaları' sergisini gezebilrsiniz. Ayrıca Çınar Müze Alanı’nda da açıkhava sergileri bulunuyor.

15. Büyükada Köşkleri'ni görmeye gidin.

Büyükada' da Con Paşa Köşkü, İzzet Paşa Köşkü, Reşat Nuri Güntekin Köşkü, Kuyumcuyan Köşkü gibi adanın muhteşem binalarını görebilirsiniz.

16. Dilburnu Tabiat Parkı'nda mangal yapın.

Büyükada’da bulunan bu parkta hem piknik yapabilir hem de içinde bulunan küçük koylardan denize girebilirsiniz. Çam ormanları ile kaplı alan, adanın mangal yakmanın yasak olmadığı ender yerlerinden.

17. Burgazada Öğretmenevi'nde balık yiyin.

Burgazada’da Güzel bir manzaraya karşı, uygun fiyata balık yemek ya da sadece çay içmek isterseniz Burgazada Öğretmenevi’ne uğrayabilirsiniz.

18. Bayrak Tepe'ye çıkın.

Burgazadası’na gidip Bayrak Tepe’ye çıkmadan olmaz. Marmara Denizi’ni ayağınızın altına getiren adanın tek tepesine çıkıp sessiz, sakin bir mola verebilirsiniz.

19. Aya Yani Kilisesi'ni ziyaret edin.

Burgazada' da bu kilisenin yerindeki ilk kilise İmparator Teophilos`un (829-842) karısı İmparatoriçe Theodora tarafından Burgazadası`na sürgün edilmiş ünlü din adamı Methodius`un mahkum edildiği hücrenin üstüne inşa ettirilmiştir. 1899'da yapılan bugünkü kilisenin muazzam bir ahşap işçiliği vardır.

20. Kumluk Plajı'nda denize girin.

Diğerlerine göre oldukça küçük ve sakin kalan Kınalıada’daki Kumluk Plajı’nda denize girebilirsiniz.

21. Sedef Adası'nda sakin bir gezintiye çıkın.

Sedef Adası’nda yapılacaklar oldukça sınırlı olsa da diğerlerine nazaran daha temiz ve sakin denizinde yüzmek, güneşlenmek ya da bir şeyler yiyip içmek için için Clup Ada Sedef’e ya da Sedef Adası Plajı’na gidebilirsiniz.

22. Hristo Tepesi’ne çıkın.

Burgazada' da Romen Diyojen’in sürgün edilip hayatını kaybettiği Hıristo Tepesi’ndeki Hristo Manastırı’nı da ziyaret edebilrsiniz.

23. Büyükada Hamidiye Camisi'ni gezin.

Büyükada' da 1893 yılında II.Abdülhamit’in emriyle, mimari açıdan batı etkisiyle, yüksekçe bir tepe üzerina inşa edilmiş olan cami, hoş bir bahçe içinde, alışık olduklarınızın dışında, oldukça farklı ve güzel bir yapı.

24. Bisiklete binin.

Bunu söylemeye gerek yok belki de ama Adalar’a gidip bisiklete binmek yapılacaklar listesinin ilk sırlarında yer alıyor. Adalar'da bisiklet kiralayabileceğiniz pek çok yer mevcut.

Batıdan doğuya doğru sırasıyla Kınalıada-Burgazada-Heybeliada-Büyükada ve Sedef Adası içerisinden en meşhuru olan Büyükada' yı daha detaylı incelersek;

İstanbul açıklarında bulunan Prens Adaları'nın en büyüğü olarak bilinen Büyükada 5,4 km yüz ölçümüne sahiptir. Büyükada'nın Yunanca adı Πρίγκηπος (Prinkipos) olarak bilinmektedir. Prinkipos Yunancada Prens anlamına gelmektedir. 2018 yılı verilerine göre Büyükada'nın kış nüfusu 7.499 olarak biliniyor. Adada bulunan evlerin çoğu yazlık olarak değerlendirildiği için yazın nüfusunda artış olmaktadır. Marmara Denizi'ne manzara katan Büyükada'ya gidince İstanbul'a da uzaktan bakma şansı yakalıyorsunuz. Yeşil ile mavinin muhteşem görüntüsüne şahitlik etmek isteyenler Büyükada'da gezilecek yerleri merak ediyor.

Diğer Prens Adaları gibi Bizans döneminde sürgün yeri olarak kullanılan Büyükada'da birbirinden güzel tarihi yerler bulunmaktadır. Ayrıca Büyükada, Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un Fethi'nden bir ay önce alınmıştır. Büyükada'ya gitmek için ise İstanbul Şehir Hatları, İstanbul Deniz Otobüsleri, Bursa Deniz Otobüsleri, Mavi Marmara, Prens Tur, Dentur ve Turyol firmaları düzenli olarak seferler düzenlemektedirler. Birbirinden güzel tarihi mekanları ve plajları bulunan Büyükada'yı gezmek isteyenler internet üzerinden araştırmalar yapıyor.

Büyükada'da Gezilecek Yerler Nerelerdir?

Aya Yorgi Kilisesi ve Manastırı: Tarihi 1751 yılına kadar dayanan ve küçük bir kilise olarak inşa edilen Aya Yorgi Kilisesi sonrasında uzun yıllar manastır olarak hizmet vermiştir. Adanın tepesinde bulunan patika yolun sonunda Aya Yorgi Kilisesi'ne gitmek için patika yola kadar elektrikli araçları kullanabilir veya uzun bir yürüyüşe çıkarak ulaşabilirsiniz.

Rum Yetimhanesi: 1898'li yıllarda ünlü bir mimar tarafından otel olarak inşa edilmek istenmiş ancak 2. Abdülhamit'ten izin alınamadığı için satışa çıkarılmıştır. Sonrasında Rum cemaatlerinden varlıklı bir aile tarafından satın alınan bina Rum Yetimhanesi olarak kullanılmıştır. Ardından 2. Dünya Savaşı sırasında sığınak olarak kullanılmış ve Rus'ların ısınmak için döşemelerini söküp yakmasıyla bina zarar görmeye başlamıştır. O dönemden beri yetimhane boş bir şekilde durmaktadır.

Adalar Müzesi: İçerisinden adanın oluşumundan bu yana birçok tarihi ve sanatsal bilgiyi öğrenebileceğiniz bir müze olarak kullanıma açılmıştır.

Yüce Tepe: Burası ise Aya Yorgi Kilisesi'ne içine alan muhteşem doğası ve manzarası olan bir tepe olarak biliniyor. Kiliseyi ziyaretinizin ardından Yüce Tepe'de eşsiz doğa manzarası eşliğinde bir çay içebilirsiniz.

Ada Kule: Adada oluşabilecek herhangi bir yangına dair önlem alınması için yapılmış bu kule Büyükada'nın tam tepesinde yer almakta ve her yerden görülmektedir.

Büyükada'da Gezebileceğiniz Diğer Yerler

Reşat Nuri Güntekin Evi

Meryem Ana Kilisesi

Troçki Evi

Büyükada Tabiat Parkı

Dil Burnu Tabiat Parkı

Müslüman Mezarlığı

Rum Ortodoks Mezarlığı

Hamidiye Cami

Büyükada'da Denize Girilecek Yerler Nerelerdir? Büyükada Plajları

Eskibağ Plajı

Halik Koyu Plajı

Prenses Koyu Plajı

Yörükali Plajı

Nakibey Plajı

Kumsal Plajı

Aya Nikola Plajı

Büyükada'da Ne Yenir?

Büyükada'ya özgü yöresel bir yemek olmamakla birlikte deniz kenarında bulunan balıkçılarıyla meşhurdur. Adanın sahilinde bulunan denize sıfır restoranlarda güzel bir balık keyfi yapabilirsiniz.

Ayrıca adada bulunan hemen hemen birçok kahvaltıcıda organik reçel, bal, yumurta gibi doğal lezzetler bulunmaktadır. Bu yüzden Büyükada'ya giderseniz kahvaltıyı oraya saklamalısınız.

Büyükada'da yenilecek tatlılardan biri de dondurmadır. Çok çeşit dondurmasıyla ün yapmış Büyükada'ya gelen ziyaretçilerin yaptığı ilk şey muhakkak bir dondurmasını tatmak oluyor.

Kaynaklar 

http://adalar.gov.tr/tarihi

https://onedio.com/haber/buyukada-da-gezilecek-yerler-nerelerdir-buyukada-da-ne-yenir-1020055

https://onedio.com/haber/yazin-gelmesiyle-istanbul-un-en-sahane-yeri-prens-adalari-nda-yapilacak-17-sey-708864