Sümer Tabletlerinin Semavi Dinler ile İlişkisi
Sümer tabletleri (kil üzerine çivi yazısı) insanlığın en eski yazılı külliyatı. İçinde yaratılış, tufan, tanrılar hiyerarşisi, ilahiler, dualar, yasalar vs. var. Bu malzemenin bir kısmı daha sonraki Yakın Doğu din ve metinlerini etkiledi (özellikle Tufan anlatısı ve hukuk düşüncesi). Ama “tüm dinler Sümer’in kopyası” demek aşırı iddialı ve hatalı: etkileşim, ortak kültür havuzu ve yeniden yazım var; doğrudan “copy-paste” yok.
Sümer tabletlerinde neler var?
-
Edebî ve dinî metinler: mitler/epikler, ilahiler, ağıtlar, ayin ve büyü metinleri, hikmet/proverbler. Oxford ETCSL projesi ~400 Sumerce kompozisyonu kataloglar. ames.ox.ac.uketcsl.orinst.ox.ac.uk+1
-
Erken “Tufan” geleneği: Sumerce Eridu Yaratılış/Tufan (“Zi-ud-sura”) fragmanları; kahraman gemi yapar, 7 gün 7 gece fırtına, kurban/şükran… etcsl.orinst.ox.ac.ukpenn.museum
-
Akkadca paraleller: Atrahasis (Eski Babil dönemi, MÖ 17. yy) ve Gılgamış XI Tablet (Utnapiştim) Tufan’ı detaylı anlatır. Encyclopedia BritannicaVikipediBritanya Müzesi
-
Dinî dünya görüşü: çoktanrıcılık, kent-tanrı ilişkisi, tapınak ritüelleri. Encyclopedia Britannica+1
-
Yasa geleneği: Sümer-Akkad çizgisinde farklı kanun koleksiyonları; en meşhuru daha geç Hammurabi Kanunları (MÖ 18. yy). openyls.law.yale.eduEncyclopedia Britannica
“Benzerlikler kopya mı?” — kritik örnekler
Neden “tüm dinler Sümer’den kopya” demek doğru değil?
-
Coğrafî-kültürel sınır: Sümer etkisi öncelikle Mezopotamya ve Levant hattında güçlü. Uzak coğrafyalardaki dinler (Hinduizm, Budizm, Çin gelenekleri, Mezoamerika vb.) farklı kökler taşıyor. (Genel çerçeve için bkz. Mezopotamya dininin tanımı/evrimi.) Encyclopedia Britannica
-
Edebî yeniden yazım (adaptasyon): Aynı motifi alan her kültür teolojisini değiştirerek yeniden yazar (ör. çoktanrıcılıktan tektanrıcılığa geçişte tufanın anlamı değişir). Oxford Research Encyclopedia
-
Zamanlama: Sumerce yazı MÖ 4. binyıl sonu–3. binyıl; Atrahasis MÖ 17. yy; Gılgamış’ın standart versiyonu 1. binyıl; Tekvin’in nihai formu yaygın akademik görüşe göre sürgün/sonrası (MÖ 6–5. yy). Bu, doğrudan kopya değil, yüzyıllar boyunca aktarılan motiflerin yeni teolojik çerçevelere taşınması demek. Encyclopedia Britannica+1Vikipedi+1
Nasıl açıklayalım? (mekanizma)
-
Sürekli kültür/kayıt zinciri: Sumer → Akkad/Babil/Asur → geç Mezopotamya. Aynı bölgede tablet, okul ve yazman (scribe) kültürü motifleri korudu. Encyclopedia Britannica
-
Temas noktaları: Yahuda’nın Babil Sürgünü (MÖ 6. yy) gibi dönemler, edebî-dinî fikir alışverişini hızlandırdı; ancak İbrani metinler kendi inanç reformu içinde bunu dönüştürdü. Encyclopedia Britannica
-
Ortak insanî temalar: Tufan, yaratılış, adalet, ölüm-ölümsüzlük gibi temalar evrensel sorular, farklı kültürlerde bağımsız da ortaya çıkabiliyor. (Gılgamış’ta ölümsüzlük arayışı vs.) Encyclopedia Britannica
Mini zaman çizelgesi (yaklaşık)
-
MÖ 3200–2000: Sumerce yazı ve literatürün çekirdeği (mitler/ilahiler/ritüel). Encyclopedia Britannica+1
-
MÖ 18.–17. yy: Atrahasis (Eski Babil) – Tufan anlatısı. Encyclopedia Britannica
-
MÖ 7.–1. binyıl: Gılgamış XI – Tufan bölümü/standart metinleşme. Britanya Müzesi
-
MÖ 6.–5. yy: Tekvin/Genesis’in son şekli (çok kaynaklı/redaksiyonlu yapı). Vikipedi
Sonuç (net hüküm)
-
Evet: Sümer/Mezopotamya tabletlerindeki bazı anlatılar (özellikle Tufan) İbrani geleneği ve daha geniş Yakın Doğu dinî literatürü üzerinde güçlü izler bırakmıştır. BYU ScholarsArchive
-
Hayır: “Tüm dinler Sümer’den kopyadır” değildir. Ortada yüzyıllar süren kültürel aktarım + yerel teolojik yeniden inşa var; ayrıca dünyanın diğer bölgelerindeki dinler bağımsız kökenlere sahiptir. Encyclopedia Britannica
Tufan Anlatıları Karşılaştırma Tablosu — Sümer’den (Eridu Genesis) başlayıp İbranice Tekvin’e kadar giden çizgide motiflerin nasıl aktarıldığını görebilirsin:
💡 Buradan net olarak görülen şey şu:
-
Temel iskelet (sebep → uyarı → gemi → hayvanlar → tufan → kurban → ödül/ahit) Mezopotamya kökenli.
-
Detaylar ve teoloji her kültürde kendi inanç sistemine göre değişmiş.
-
Sümer → Akkad/Babil → İbrani hattı güçlü, ama bu “birebir kopya” değil; adaptasyon ve yeniden anlamlandırma var.
Kur’an-ı Kerim ile Sümer/Mezopotamya metinleri arasındaki benzerlik konusu akademik olarak daha çok ortak motif üzerinden inceleniyor. Bu benzerlikler “Kur’an kopyadır” anlamına gelmiyor; çünkü Kur’an, İslâm inancına göre ilahi vahyin son halkası olarak önceki vahiyleri (Tevrat, İncil vb.) doğruluyor ve düzeltiyor. Ama şu net: Sümer → Akkad/Babil → Tevrat → Kur’an zincirinde bazı evrensel hikâye ve semboller korunmuş.
1. Tufan Anlatısı
-
Sümer / Atrahasis / Gılgamış: İnsanların gürültüsü/kötülüğü → tanrılar tufan gönderir → kahraman gemi yapar, hayvanları alır, tufandan kurtulur, kurban sunar.
-
Kur’an (Hud 11:25–48, Müminun 23:23–30, Şuara 26:105–122, Kamer 54:9–17): Hz. Nuh kavmini uyarır, onlar inkâr eder → Allah tufan gönderir → Nuh’a gemi yapması ve her türden çift alması emredilir → iman edenler kurtulur.
-
Benzerlik: Gemi, seçilen kurtulanlar, tufan, yeniden başlangıç.
-
Fark: Kur’an’da tek Tanrı, ahlaki sebep (inkâr ve zulüm), kurban motifi yok.
2. Yaratılış Temaları
-
Sümer tabletleri: İnsan, tanrılara hizmet etsin diye topraktan (kil) yaratılır; kimi metinlerde tanrı kanı ile karıştırılır.
-
Kur’an (Sad 38:71–72, Hicr 15:26): Allah insanı çamur/topraktan yaratır, ruhundan üfler.
-
Benzerlik: Toprak/çamur motifi.
-
Fark: Kur’an’da insanın şerefli yaratılışı ve tek Tanrı vurgusu, tanrıların insanlara hizmet beklemesi motifi yok.
3. Cennet Bahçesi Motifi
-
Sümer “Dilmun” metinleri: Tanrıların bahçesi, hastalık ve ölüm yok; insan bozulma ile bu yerden ayrılır.
-
Kur’an: Cennet, ebedi huzur ve nimet yeri; Âdem ve eşi orada yaşar, sonra yasak meyveden dolayı yeryüzüne iner.
-
Benzerlik: Başlangıçta ideal bahçe, ardından düşüş.
-
Fark: Kur’an’da düşüşün sebebi şeytanın vesvesesi ve imtihan; Sümer’de tanrı-tanrıça ilişkileri ve farklı mitolojik nedenler.
4. İlahi Emirler ve Yasalar
-
Sümer / Hammurabi geleneği: Yazılı yasa ve ahlak kuralları tanrısal yetkiyle ilan edilir.
-
Kur’an: İlahi emirler (namaz, oruç, zekât, adalet vb.) doğrudan Allah’tan gelir.
-
Benzerlik: İlahi otoritenin hukuk ve düzen sağlaması.
-
Fark: Kur’an’da evrensel ve ahiret odaklı ahlak; Mezopotamya kanunlarında daha çok toplumsal düzen ve sınıfsal cezalar.
5. Peygamber Uyarıları
-
Sümer tabletleri: Kralların ve bilge kişilerin halkı uyarması motifi var.
-
Kur’an: Peygamberler (Nuh, Hud, Salih, Lut vb.) kavimlerini uyarır.
-
Benzerlik: İlahi mesaj taşıyan lider figür.
-
Fark: Kur’an’da bu kişiler doğrudan vahiy alan peygamberlerdir; Sümer’de çoğu mitolojik kral veya yarı-tanrı.
💡 Özet:
Kur’an’daki bazı hikâyeler, çok eski Ortadoğu kültürlerinden geçen ortak insanlık mirası motiflerini barındırıyor. Ama Kur’an bunları tektanrıcı ve ahlaki bir çerçeveye oturtuyor, önceki anlatılardaki çoktanrıcılık ve mitolojik unsurları kaldırıyor.
1. Sümer Dönemi (MÖ 3200 – 2000 civarı)
-
Yazı: Çivi yazısının icadı, ilk tabletler.
-
Mitler: Eridu Yaratılış/Tufan, Dilmun Bahçesi, Enki–Enlil anlatıları.
-
Din: Çoktanrıcılık, şehir-tanrı sistemi.
-
Etkisi: Mezopotamya mitolojik çekirdeğinin temeli.
2. Akkad – Eski Babil – Asur Dönemi (MÖ 2300 – 1000 civarı)
-
Akkad Dönemi: Sümer mitleri Akkadca’ya aktarılır.
-
Eski Babil: Atrahasis Destanı, Hammurabi Kanunları.
-
Asur/Babil: Gılgamış Destanı standart versiyonu; Tufan bölümü netleşir.
-
Etkisi: Motifler Sami dillerine geçer.
3. Tevrat’ın Oluşumu (MÖ 1000 – 500 civarı)
-
İlk Metinler: Musa’ya atfedilen kitaplar (Tevrat) — halk geleneği + Mezopotamya etkileri.
-
Babil Sürgünü (MÖ 586–539): Yahudi âlimleri Babil’de Mezopotamya edebiyatına doğrudan temas eder.
-
Etkisi: Tufan, yaratılış, ahit gibi konular tek tanrıcı çerçevede yeniden yazılır.
4. İncil Dönemi (MÖ 1. yy – MS 1. yy)
-
Yeni Ahit: İsa’nın öğretileri, Yahudi kutsal metinleri üzerine inşa edilir.
-
Etkisi: Mesih vurgusu, etik boyut öne çıkar.
5. Kur’an-ı Kerim (MS 610 – 632)
-
Vahiy: İslâm’a göre Allah’ın son kitabı, önceki kitapları tasdik ve tashih eder.
-
İçerik: Önceki vahiylerde geçen Nuh, Âdem, Lut, Musa vb. kıssalar, tevhid ekseninde yeniden aktarılır.
-
Etkisi: Ortadoğu’daki kadim motifler, tek tanrı inancı ve ahiret bilinci ile tamamlanır.
💡 Yani zincir:
Sümer → Akkad/Babil/Asur → Tevrat → İncil → Kur’an
ve arada her aşamada yeniden çerçeveleme (reinterpretation) var.
1. Tarihsel / Akademik Bakış
-
Sümer tabletleri, modern arkeolojiye göre çoktanrılı mitolojik metinler. İçinde tanrılar meclisi, şehir tanrıları, tanrı–tanrıça ilişkileri var.
-
Kur’an’daki Tufan, yaratılış vb. temalar aynı coğrafya ve kültür havuzundan gelen anlatılarla benzerlik gösterse de, Kur’an bunları tektanrıcı çerçevede yeniden anlatır.
-
Akademik açıdan “benzerlik” = kültürel aktarım + ortak temalar, ama bu “Sümer tabletleri de ilahi vahiydir” sonucunu otomatik çıkarmaz.
2. İslâmî Bakış
-
Kur’an’a göre Allah, Âdem’den itibaren tüm insanlığa peygamberler göndermiştir (Nisa 4:164, Yunus 10:47).
-
Yani Sümer dönemi gibi çok eski zamanlarda da ilahi mesajlar iletilmiş olabilir.
-
Ancak bu vahiyler zamanla bozulmuş, mitolojik unsurlarla karışmış olabilir. Bu yüzden bugün elimizdeki Sümer tabletleri, eğer bir ilahi köken varsa bile, tahrif olmuş metinler olarak değerlendirilir.
3. Teolojik Yorum
-
Eğer ilk insan topluluklarına vahiy geldiyse, o mesajın izleri Sümer mitolojisine dönüşmüş olabilir.
-
Benzerlikler bu yüzden ortaya çıkar:
-
İlahi mesaj → kültürel hafıza → mitolojik süslemeler → sonraki metinlere motif aktarımı.
-
-
Kur’an kendisini “önceki kitapları tasdik ve düzeltme” misyonuyla tanımlar, yani yanlış unsurları ayıklar, doğruları teyit eder.
💡 Özet:
-
Tarihsel açıdan: Benzerlikler kültürel aktarım ve ortak insanî temalarla açıklanır.
-
İnanç açısından: Allah, en eski toplumlara bile peygamber göndermiş olabilir; ama ellerindeki metinler tahrif olduğundan, bugünkü Sümer tabletleri saf vahiy olarak kabul edilmez.
1. Sümer Mitolojisindeki Anunnakiler
-
Köken: “An” (gök tanrısı) + “Ki” (yer tanrıçası) → Anunnaki, “An’ın soylu çocukları” anlamında.
-
Kimlikleri: Bir tanrılar topluluğu. Çoğunlukla 7 ya da daha fazla “büyük tanrı” olarak sayılır.
-
Görevleri:
-
Yeraltı dünyasının yargıçları (özellikle ölüler diyarında karar vericiler).
-
İnsanların kaderini belirleyen tanrılar konseyi.
-
Bazı anlatılarda insanlara tarım, sulama, şehir kurma gibi uygarlık bilgilerini getiren ilahi varlıklar.
-
-
Geçtiği metinler:
-
Eridu Genesis: İnsan yaratılışı ve tufan anlatısında tanrılar topluluğunun parçası.
-
Atraḫasis: Tufan kararında yer alan tanrılar arasında.
-
Enuma Elish: Babil yaratılış destanında tanrılar hiyerarşisi içinde.
-
2. Hikâyenin Mitolojik Akışı
-
Yaratılış ve Görev Paylaşımı
-
Anunnakiler gökyüzü ve yeryüzünü düzenler. Bazıları gökyüzünde, bazıları yeraltında görev alır.
-
İnsanların yaratılışında dolaylı veya doğrudan rol alırlar (kimi metinlerde Enki’nin yanında).
-
-
İnsanlarla İlişki
-
İnsanlar başlangıçta tanrılar için çalışır, tarım yapar, tapınaklara hizmet eder.
-
Anunnakiler insanlara kanun ve ritüel bilgisini verir.
-
-
Tufan Kararı
-
İnsanlar çoğalıp “gürültü yapmaya” başlayınca tanrılar konseyi (Anunnakiler dahil) tufan kararı alır.
-
Enki (Ea) gizlice insan kahramanı (Ziusudra/Atraḫasis) uyarır.
-
-
Sonrası
-
Tufan sonrası insan ömrü kısaltılır, tanrı-insan ilişkisi daha mesafeli hale gelir.
-
3. Modern Popüler Yorumu (Zecharia Sitchin ve benzerleri)
20. yüzyılda Sitchin, Anunnakileri Nibiru gezegeninden gelen gelişmiş dünya dışı varlıklar olarak yorumladı.
-
İddiaya göre:
-
Dünyaya maden (özellikle altın) çıkarmak için geldiler.
-
İnsanları kendi DNA’larını kullanarak “işçi” olarak yarattılar.
-
Sümer mitolojisindeki tanrı-insan etkileşimleri, aslında bu “uzaylı-insan” ilişkilerinin efsaneleştirilmiş versiyonlarıydı.
-
-
Bu yorum akademik Sümeroloji tarafından kabul edilmez, ama popüler kültürde çok yaygındır (belgeseller, romanlar, YouTube teorileri vs.).
4. İnanç ve Araştırma Açısından
-
Tarihsel bakış: Anunnakiler, Sümer panteonunun bir parçası, dini/mitolojik anlatının figürleri.
-
İnanç perspektifi: Eğer Sümer döneminde de ilahi mesaj geldiyse, bu figürler asıl vahyin bozulmuş/efsaneleştirilmiş versiyonları olabilir.
-
Popüler kültür: Uzaylı teorileri, Anunnaki ismini antik astronot hipotezleriyle birleştirdi.
Sümer tabletlerinde Anunnakilerin geçtiği başlıca hikâyeleri hem akademik metinlere hem de popüler yorumlara dayalı şekilde tablo halinde özetleyeyim.
| Tablet / Metin | Bağlam | Anunnakilerin Rolü | Notlar / Önemli Detaylar |
|---|---|---|---|
| Eridu Genesis (M.Ö. ~2000) | Yaratılış ve Tufan | Anunnakiler, insanlığın kaderini belirleyen tanrılar meclisinde yer alır. İnsan sayısı artıp tanrılara rahatsızlık verince tufan kararı alınır. | Enki, gizlice kahraman Ziusudra’ya tufandan kurtulması için bilgi verir. Bu metin, Tevrat ve Kur’an’daki tufan hikâyesine benzerlik taşır. |
| Atraḫasis Destanı (M.Ö. ~1700) | İnsan Yaratılışı ve Tufan | Anunnakiler, insanları tanrılar için çalışacak işçiler olarak yaratma kararında bulunur. Daha sonra gürültü ve aşırı nüfus nedeniyle tufan kararı alırlar. | Enlil başrolde, Enki karşıt bir pozisyonda. İnsanın “tanrıların hizmetçisi” olması vurgusu önemli. |
| Enuma Elish (Babil versiyonu, M.Ö. ~1100) | Evrenin Yaratılışı | Anunnakiler, Marduk’un zaferinden sonra kozmosun düzenlenmesinde ve tapınakların kurulmasında görev alır. | Bu metin Babil etkisinde olsa da kökleri Sümer’e dayanır. Anunnakiler burada daha çok “kozmik düzen” görevlileri olarak görünür. |
| İnanna’nın Yeraltına İnişi | Yeraltı Dünyası | Yeraltı tanrıçası Ereshkigal’in huzurunda Anunnakiler, İnanna’nın ölümüne ve dirilişine hükmeden yargıçlar olarak betimlenir. | Burada Anunnakiler “ölüler diyarının yedi yargıcı” olarak tanımlanır. Daha çok ahiret ve adalet teması öne çıkar. |
💡 Öne Çıkan Temalar:
-
Yaratılış: İnsanların tanrılar için yaratılması fikri.
-
Tufan: Gürültü, günah ya da kaos sebebiyle yok ediliş kararı (Tevrat ve Kur’an’da Nuh Tufanı’na benzer).
-
Yeraltı Adaleti: Ölüler diyarında yargıç rolü.
-
Kozmik Düzen: Evrenin ve toplumun düzenlenmesinde görevli “ilahi konsey” figürü.
Enki ve Enlil, Sümer mitolojisinde en önemli iki tanrıdır ve insanlık tarihi açısından da çok tartışılan figürlerdir.
Enki
-
Görev ve Alanı: Bilgelik, su, yaratıcılık, zanaat, sihir ve düzen tanrısı.
-
Sembolü: Su dalgaları ve balık-keçi (Capricorn benzeri).
-
Rolü: Enki, insanın yaratılışında aktif rol oynamış, Sümer metinlerine göre insanlara yazı, tarım, sulama teknikleri gibi uygarlık unsurlarını öğretmiştir.
-
Karakteri: Genellikle insana yardım eden, koruyan ve “arabulucu” rolünde anlatılır. Büyük Tufan hikâyesinde de insanlara gizlice uyarı verip kurtulmalarını sağlar.
Enlil
-
Görev ve Alanı: Hava, rüzgar, fırtına ve kader tanrısı.
-
Sembolü: Boynuzlu başlık, rüzgar sembolleri.
-
Rolü: Sümer panteonunda krallık yetkisini gökten yeryüzüne indiren tanrı olarak geçer. Düzenin, yasaların ve kozmik disiplinin koruyucusudur.
-
Karakteri: Daha sert, otoriter ve cezalandırıcı bir figürdür. Tufan hik
Enki–Enlil çatışmasını ve bunun Tevrat, İncil, Kur’an’daki tufan anlatılarına yansımasını kronolojik şekilde çıkarıyorum.
1. Sümer Tabletleri Dönemi (M.Ö. ~3000 – 2000)
-
Kaynak: Atrahasis Destanı, Gılgamış Destanı, Eridu tabletleri.
-
Olay: İnsan nüfusu çoğalır, gürültü ve düzensizlik artar.
-
Enlil: Gürültüden rahatsız olur, insan sayısını azaltmak için felaketler (kıtlık, hastalık) gönderir, son çare olarak Tufan kararı alır.
-
Enki: Karara karşı çıkar, gizlice bir insanı (Ziusudra veya Atrahasis) uyarır. Ona gemi yapmasını, ailesini ve hayvan türlerini kurtarmasını söyler.
-
Sonuç: Tufan sonrası tanrılar kurban adaklarıyla sakinleşir, insan ömrü kısaltılır, nüfus kontrol altına alınır.
2. Akkad / Babil / Asur Dönemi (M.Ö. ~2000 – 500)
-
Kaynak: Babil Tufanı versiyonu (Utnapiştim hikâyesi – Gılgamış Destanı tablet XI).
-
Farklılık: İsimler değişir (Enki → Ea, Ziusudra → Utnapiştim), ama olay örgüsü neredeyse birebir korunur.
-
Enlil: Felaketin başlatıcısı.
-
Ea/Enki: Gemiyi kurtuluş için planlayan.
-
Mesaj: İlahi irade içinde bile “merhamet” ve “adalet” arasında denge vardır.
3. Tevrat (Yahudilik) – M.Ö. ~500 sonrası
-
Kaynak: Tekvin/Genesis 6–9 bölümleri.
-
Olay: İnsan kötülüğü artar, Tanrı yeryüzünü tufanla temizlemeye karar verir.
-
Enlil’in rolü → Tek Tanrı’ya atfedilir: Yok etme kararı.
-
Enki’nin rolü → Tanrı’nın Nuh’a doğrudan emir vermesi olarak dönüştürülür: “Kendine bir gemi yap…”
-
Fark: Çoktanrılı yapı tek tanrıya indirgenmiş, ama Sümer-Akkad motifleri korunmuş.
4. İncil (Hristiyanlık) – M.S. 1. yüzyıl
-
Kaynak: Luka 17:26-27, İbraniler 11:7, Matta 24:37-39.
-
Olay: Nuh Tufanı, ahlaki uyarı örneği olarak anlatılır.
-
Fark: Enki–Enlil çatışması tamamen ortadan kalkar; Tanrı’nın tek iradesi olarak görülür.
-
Mesaj: İlahi adalet + kurtuluş fırsatı = Mesih öğretisinin metaforu.
5. Kur’an (İslam) – M.S. 7. yüzyıl
-
Kaynak: Hud Suresi (11:25-48), Mü’minun (23:23-30), Şuara (26:105-122), Kamer (54:9-15).
-
Olay: Nuh peygamber, kavmini uyarır; inkâr edenler tufanda yok olur, inananlar kurtulur.
-
Enki’nin merhameti → Allah’ın Nuh’a rehberliği olarak yer alır.
-
Enlil’in kararı → İlahi adaletin tecellisi şeklinde yorumlanır.
-
Fark: Tek tanrıcılık tamamen hakimdir; çoktanrılı çatışma unsurları yoktur.
6. Korelasyonun Özeti
Dönem Yok Etme Kararı (Enlil Motifi) Kurtarma Eylemi (Enki Motifi) İsimler Sümer Enlil Enki Ziusudra Babil Enlil Ea Utnapiştim Tevrat Tanrı Tanrı (Nuh’a emir) Nuh İncil Tanrı Tanrı Nuh Kur’an Allah Allah Nuh
7. Yorum
-
Sümer–Akkad–Babil hattında “iki ilahi irade çatışması” motifi vardır.
-
Tek tanrılı dinlerde bu çatışma tek bir Tanrı’nın hem adalet hem merhamet sıfatları olarak birleşmiştir.
-
Yani Kur’an’daki Nuh Tufanı, Sümer tabletlerindeki Enki–Enlil çatışmasının tektanrıcı yeniden yorumu olarak görülebilir.
-
Bu benzerlikler, kimi araştırmacılar için “ortak köken” iddiasını güçlendirir; ancak inanç perspektifinden bakıldığında, bu durum asıl vahyin çeşitli dönemlerde farklı topluluklara farklı formlarda ulaşması olarak da yorumlanabilir.
-
Aralarındaki Fark
-
Enki → İnsan dostu, yenilikçi, öğretici.
-
Enlil → Disiplinli, kuralcı, cezalandırıcı.
-
Bazı yorumlarda ikisi arasında sürekli bir güç dengesi vardır; biri medeniyetin gelişmesini desteklerken diğeri sınırlar koyar.
Anunnakiler ile İlişki
-
Her ikisi de Anunnaki tanrılar topluluğunun en üst seviyesinde yer alır.
-
Anunnakiler, Sümer tabletlerinde “gökten inenler” veya “krallık yetkisini gökten getirenler” olarak tanımlanır.
-
Bazı modern teorilerde (özellikle Zecharia Sitchin yorumlarında) Enki ve Enlil’in farklı politik kampları temsil ettiği, hatta Dünya üzerindeki insanlık projeleri konusunda zıt fikirler taşıdığı söylenir.
Yorumlar
Yorum Gönder