Türkiye Enerji Raporu - 2022
MEVCUT DURUM
Türkiye’nin enerji talebi, büyüyen ekonomisine paralel olarak gelişim göstermektedir.
2000-2020 yılları arasında yıllık elektrik enerjisi talebi dünyada ortalama yüzde 3 artış gösterirken, ülkemizde bu oran yaklaşık yüzde 4,5 olarak gerçekleşmiştir.
Bu yüksek talep artışının güvenli bir biçimde karşılanabilmesi, enerji politikamızın temel önceliğidir.
2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na göre, Türkiye’nin elektrik kurulu gücünün bu yıl sonu itibarıyla 100 bin 607 MW’a, 2022 sonunda ise 102 bin 423 MW’a ulaşması beklenmektedir.
Fosil yakıtlar bakımından linyit ve yeni keşfi yapılan Sakarya Sahasındaki doğal gaz hariç zengin rezervlere sahip olmayan Türkiye’de, 2019 yılında birincil enerji kaynaklarında ithalatın oranı yüzde 69 seviyesindedir.
2019 yılında birincil enerji kaynakları arzında doğal gazın payı yüzde 25,7, petrolün payı yüzde 28,6, kömürün payı yüzde 29,1 ve yenilenebilir kaynakların payı yüzde 16,6’dır. Programın temel amacı, enerji arzının sürekli, kaliteli, sürdürülebilir, güvenli ve katlanılabilir maliyetlerle sağlanabilmesidir.
Doğal Gaz
Programa göre ülkemizde doğal gazdan elektrik üretim oranı 2001-2019 döneminde yüzde 30 ile yüzde 50 arasında seyretmiştir.
Elektrik üretimindeki doğal gazın payı 2020 yılında yüzde 23,1 olarak gerçekleşmiş olup 2021 yıl sonunda bu oranın yüzde 30,6 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
2020 yılında tüketilen doğal gazın yüzde 28’i elektrik üretiminde, yüzde 26’sı sanayide ve yüzde 46’sı bina ve diğer alanlarda ısınma amaçlı olarak kullanılmıştır.
Doğal gazdan elektrik üretimine dayalı kurulu güç ise yıl sonunda 25 bin 733 MW’a olup 2022 yılı sonunda 25 bin 108 MW’a gerileyeceği hesaplanmıştır. z
Bu kapsamda, termik santral kurulu gücünde herhangi bir artış planlanmamaktadır. Sakarya Sahasındaki keşfedilen 540 milyar m3’lük doğal gaz ve denizlerimizde bulunması muhtemel yeni rezervlerin üretime geçmesiyle, geliştirilen doğal gaz altyapısı mevcut uzun dönemli doğal gaz alım anlaşmalarının yeniden müzakere edilmesi sürecinde, başta fiyat olmak üzere önemli avantajlar sağlayacağı öngörülmektedir.
Kömür
Türkiye’de 2020 yılı yerli kömürün kurulu gücü 11 bin 336 MW seviyesinde iken bu yıl sonunda ve 2022’de de aynı kalması beklenmektedir.
İthal kömür kapasitesinin de 2021-2022 döneminde 10 bin 307 MW olarak sabit kalması öngörülmektedir. Milli enerji ve maden politikası kapsamında, yerli kömürün kullanımının artırılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda, büyük linyit rezervlerinin elektrik üretiminde kullanılmasına yönelik madencilik açısından Kaynak Raporu ile Rezerv Raporu hazırlanmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
Hidroelektrik
Ülkemiz su kaynakları açısından oldukça zengin olup 2021 yılı sonunda 53.053 GWh ile en yıllık ortalama elektrik üretim payı en yüksek yenilenebilir enerji kaynağı olarak hidrolik santraller yer almaktadır.
Tamamlandığında, Türkiye'nin birinci, dünyanın üçüncü en yüksek barajı olacak olan Yusufeli Barajı ve HES projesiyle birlikte 2022 yılı sonunda HES kurulu gücünün 32 bin 228 MW’a yükselmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, kamu tarafından işletilen mevcut barajlardan Keban, Karakaya ve Hirfanlı HES'lerinde, verimlilik ve emre amadeliğin artırılması amacıyla rehabilitasyon yatırımları devam etmektedir.
Rüzgâr
Günümüzde Türkiye’de yenilenebilir enerji alanında rüzgâr enerjisine dayalı elektrik üretiminin payı yüksek mertebelerde seyretmektedir.
Kurulu güç kapasitesi 2020 yılı sonunda 8 bin 832 MW iken bu süreçte ortalama elektrik üretimi 24 bin 828 GWh olarak gerçekleşmiştir. 2021 yılında rüzgâr enerjisi kurulu gücünün 10 bin 100 MW ile üretiminin 29 bin 137 GWh olması beklenmektedir. 2022 yılında 10 bin 900 kurulu güç kapasitesine ulaşılması öngörülmektedir.
Güneş
Ülkemiz, güneş enerjisinde Avrupa’daki en verimli bölgelerden biri konumundadır. Güneş enerjisinde ise kurulu gücün 2021 yılı sonu itibarıyla 7 bin 750 MW’a ve ortalama üretim gücü 13 bin 211 GWh olacağı hesaplanmıştır. 2022’de sonunda ise 8 bin 750 MW’a ulaşması planlanmaktadır.
Diğer
Temeli 2018 yılında atılan ve ülkemizin ilk nükleer santrali olacak olan Akkuyu Nükleer Santralinin tamamlanmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Tamamlandığında Türkiye'nin elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 10'unu karşılaması beklenen santral 4 üniteden oluşacaktır.
İlk ünitesinin 2023 yılında devreye alınacak olan santralin, her ünitesi 1.200 MW kurulu güçte ve toplam 4.800 MW kurulu güçte olacaktır.
Akkuyu dışında iki nükleer güç santralinin daha kurulmasına yönelik saha seçimi, yer lisansı, teknoloji sahibi şirket veya ülkelerle iş birliği gibi konularda çalışmalar sürdürülmektedir.
Jeotermal, biyokütle ve atık ısı kurulu gücünün 2021 yılı sonunda 3 bin 435 MW’a, gelecek yıl sonunda ise 3 bin 536 MW’a yükseleceği öngörülmektedir. Türkiye’nin 2020 yılında 306,1 milyar kWh olan elektrik tüketiminin bu yıl sonu itibarıyla 322,5 milyar kWh’e, 2022 sonunda ise 334,2 milyar kWh’e yükseleceği tahmin edilmektedir.
Elektrik tüketiminin karşılanmasında bu yıl yenilenebilir enerji kaynaklarının payının yüzde 35 seviyesinde olması bekleniyor. Kuraklık nedeniyle hidroelektrik santrallerinde üretimin düşük olması bu oranda belirleyici rol oynuyor. Söz konusu oranın 2022’de ise yüzde 40’a yükseleceği belirtiliyor.
- Toplam elektrik kurulu gücü, 2022 Nisan ayına göre 325,2 MW artarak 100.666,5 MW seviyesine ulaşmıştır. Toplam santral sayısı da bir önceki aya göre 161 artarak 10.790 olmuştur.
- Yenilenebilir enerji kurulu gücü de 10.366 santralle bir önceki aya göre 324,6 MW artarak 54.662,6 MW‘a yükselirken yenilenebilir santraller toplam kurulu gücün yaklaşık %54,30’nu oluşturdu.
- Güneş enerji santrallerinin kurulu gücü de 251 MW’lık bir artış ile 8335,9 MW seviyesine yükseldi. Toplam güneş enerji santral sayısı da 8.725 adete yükseldi.
- Rüzgar enerji santrallerinin de kurulu gücü 47,8 MW artarak 10.930,6 MW oldu.
- Güneş enerji kurulu gücü toplam kurulu gücün %8,28’ni oluştururken, rüzgar enerji kurulu gücünün toplam kurulu güçteki oranı ise %10,8582 oldu.
- Rüzgar ve güneşin yanında önemli bir yenilenebilir enerji santrali olan biyokütle santral kurulu gücü de bir önceki aya göre 18,4 MW’lık bir artış göstererek 1.763,8 MW oldu
- Toplam kurulu güçte ilk sırada 25.302,2 MW ile doğalgaz yer alırken, onu 23.317,8 MW ile barajlı hidroelektrik santralleri takip etti.
- Fosil yakıtlı santrallerin kurulu gücü de 2022 yılı Mayıs ayı sonu itibariyle 46.003,9 MW seviyesine ulaştı yani toplam kurulu gücün %45,7‘sini oluşturmaktadır.
Yorumlar
Yorum Gönder