BİLİM, SANAT, TARİH VE TEKNOLOJİ HAKKINDA HER ŞEY

Bizi ve dünyayı birbirine bağlayan, dünyayı bambaşka görmemizi sağlayan bazı matematiksel bağlantılar vardır.  Bunlardan bir tanesi de Benford yasasıdır. Şimdi hemen etrafınıza bakın ve üzerinde bol miktarda sayı bulunan bir şey bulmaya çalışın. Bu bir gazete, gelir giderlerinizi yazdığınız defteriniz, kısacası bolca sayı içeren herhangi bir şey olur. Şimdi de bulduğunuz sayıları incelemeye başlayın. Yapmanız gereken sadece sayının başlangıç basamağına bakmak. Sıfır ile başlayanları hesaba katmayın. Şimdi kaçının 1 sayısı ile kaçının 2 sayısı ile, kaçının 3 sayısı ile vb. başladığını sayın. Bulduğunuz sonuçları bir yere yazın. Ne fark ettiniz? Normal koşullarda her rakamın görülme ihtimalinin diğerleri ile aynı olduğunu düşünebilirsiniz. Başka bir deyişle, bir gazeteden rastgele alınan bir sayının 9’la olduğu kadar 1 ile başlamasının eş olasılıkta olmasını bekleyebilirsiniz. Ne var ki çoğu veri türü için bu düşüncenin aslında yanlış olduğunu biliyoruz. Aslında, sayıların neredeyse ...

“3 Cisim Problemi” Çin’li bilim-kurgu yazarı Liu Cixin’in kaleme aldığı üç romanlık bir serinin ilk kitabı. 2008 yılında yayımlandıktan sonra çok ilgi uyandırdı, pek çok ödül aldı ve dolayısıyla adaptasyonları yapıldı. Bunlardan biri geçen yıl (2023’te) Prime Video’da gösterime giren 30 bölümlük Çin yapımı “3 Cisim” dizisi. Diğeri de geçtiğimiz hafta Netflix’te yayımlanan 8 bölümlük “3 Cisim Problemi” dizisi. Bu sonuncu versiyonun yapımcıları aynı zamanda televizyon tarihinin en önemli dizilerinden kabul edilen “Game of Thrones”a da imza attığı için beklentiler çok büyüktü. Yayınlandıktan kısa bir süre sonra ABD listelerinde en çok izlenenlere girdi. Romanı okuyanlarla diziyi izleyenler arasında tartışmalar çıkmaya başladı. Aşırı beğenenlerle, hiç beğenmeyenler arasındaki mesafe hızla büyüdü. Ben bu videoda ne bu tartışmalara gireceğim, ne de dizi analizi yapacağım. Eldeki malzemeyi bilimsel bir bakış açısıyla değerlendireceğim. Çünkü o malzeme düşüncelerinizi kışkırtacak, beyninizi gı...

Herkesin hayatının bir döneminde en az bir kez yaşamış olduğu dejavu hissi genel olarak zararsız bir durumdur ancak sık tekrarlanması epilepsi ve bazı nörolojik rahatsızlıkların belirtisi olabilir.    Hakkında sayısız çalışma yapılmasına rağmen beynimiz hala bilim insanları için bile gizemini koruyor. Öyle ki pek çok psikolojik rahatsızlığın tanısı ve tedavisi modern tıp için bile çok zor.  Beynimizin bir oyunu olan ve ben bu anı daha önce yaşadım hissi yaratan dejavu, konu hakkında yapılan pek çok çalışmaya rağmen hala bir gizem perdesine sahip. Dejavu nedir, neden olur bazı yanıtlar elbette var ancak her vaka için aynı teşhis konulamıyor. Dejavu durumu insanlık var olduğu günden beri bizimle beraber. Bu nedenle yüzlerce yıl önce bile bugün bildiğimiz anlamda olmasa da böyle bir konudan bahsediliyor. Dejavu hakkında yapılan bilimsel çalışmalar ise mistik endişeleri ortadan kaldırıyor ve maalesef daha kötüsü olan nörolojik sorunların kapılarını aralıyor.  The Matrix'...