Mercator Projeksiyonu

Mercator haritası, 1569'da Gerardus Mercator tarafından geliştirilen bir harita projeksiyonudur. Bu projeksiyon, dünya yüzeyini bir silindir yüzeyine projekte eder ve bu nedenle denizcilik ve deniz navigasyonu için oldukça kullanışlıdır. Mercator projeksiyonu, herhangi bir doğru çizgiyi sabit bir açıyla gösterir, bu da pusula yönlerinin doğru bir şekilde temsil edilmesine yardımcı olur. Ancak, bu projeksiyon, kutup bölgeleri gibi yüksek enlem bölgelerini şişirir, bu da gerçek yüzey alanlarının yanlış bir şekilde büyüdüğü anlamına gelir.

Mercator haritası, dünya haritalarının en yaygın olarak kullanılan projeksiyonlarından biridir, ancak yüzey alanlarını doğru bir şekilde temsil etmediği için eleştirilere de maruz kalmıştır. Bu nedenle, kutup bölgeleri veya büyük ülkeler gibi alanları incelemek için başka projeksiyonlar tercih edilebilir. Yine de, denizcilik ve hava taşımacılığı gibi uygulamalarda kullanılmaya devam edilmektedir.

Dünyanın sınırlarını baştan çizme vakti! 

Dünyanın en yaygın haritalarından biri olan, Dünya dediğimiz zaman pek çoğumuzun gözünde canlanan 'Mercator projection' aslında yaygın olduğu kadar da yanıltıcı bir harita.

Uzun zamandır derslerde, genel bilgilerde ve diğer birçok alanda günümüzden neredeyse 450 yıl önce yapılmış, Mercator projeksiyonuna dayanan dünya haritalarını kullanıyoruz.

Sık sık karşımıza çıkan bir gerçek ise aslında haritada gördüğümüz yerlerin ve ülke boylarının hiç de o kadar büyük olmadığı. 

Ekvatordan uzaklaşan ülkelerin aslında gördüğümüz haritalardan çok daha küçük olduğunu ortaya çıkarıyor.

Mercator projeksiyonunda ayrıca politik merkezli bazı yanlışlıkların olduğu, Avrupa ve Batı merkezli bir dünya sunduğu için eleştiriler giderek artıyor.

Rusya, Kanada ve Grönland'ın hatta Asya'nın birçok kısmının, ABD'nin küçülüşüne bakın! Grönland'ı bu kadar büyük gösteren haritalarımız aslında Afrika'nın Grönland'ın 14 katı olduğunu gösteremiyor.

Dünyanın geoid şeklini düz bir zeminde temsil etmenin zorluğundan hareketle oluşan bu hataları, farkı kıyasladığımız zaman görebiliyoruz.

Bu sebeple üst üste getirdiğimiz haritalarla, ülkelerin gerçek yüzölçümü kıyaslarını yapabilme imkanına eriştik.

1. ABD içinde Türkiye.

2. Türkiye'nin Avrupa ülkelerine kıyasla gerçek büyüklüğü.

3. ABD, neredeyse tüm Avrupayı yutuyor.

4. Çin ve Kanada kıyaslaması. Aslında büyük olmasına rağmen tepede bulunduğu için daha bir büyük görünen Kanada'yı gözlemliyoruz.

5. Kanada ve Türkiye kıyası.

6. Neredeyse Afrika büyüklüğünde görünen Grönland'ın gerçek boyutu.

7. Konya kadar ülke! Bu da Türkiye içine rahatça sıkışan Avrupa ülkeleri. Hollanda (sarı), Belçika (turuncu), Çekya (kırmızı), Danimarka (pembe).

8. Evet, Antartika büyük ama, haritadaki gibi dünyanın yarısı kadar büyük değil! Amerika üzerinde bir kıyası.

9. Almanya ve İngiltere ayağımıza geldi. Avrupa'nın iki devinin gerçek boyutları.

10. Norveç! O kadar da büyük değilmiş yahu.

11. İsveç! 😱

12. Haritada küçücük görünen Ekvador'un neredeyse Almanya kadar olması.

13. Burası da haritanın köşesinde küçücük kalan, ama aslında o kadar da küçük olmadığını öğrendiğimiz bir ülke: Yeni Zelanda!

Bazı karşılaştırmalar:

*Alaska, Brezilya kadar yer kaplamasına rağmen Brezilya 5 kat daha büyüktür.

*Finlandiya Hindistan'dan değil, Hindistan Finlandiya'dan büyüktür.

*Güney Amerika'dan büyük çizilen Avrupa, Güney Amerika'nın neredeyse yarısı kadardır.

*Iran'dan büyük çizilen Alaska, aslında hemen hemen aynı ölçümlerdedir. Aynı şekilde Türkiye'nin 2 katı büyüklüğünde olmasına rağmen neredeyse 3-4 katı büyüklüğünde görünmektedir.

Sonsöz

Bu haritanın, siyasi amaç taşıdığını düşünüyorum. İngiltere' yi dünyanın merkezinde gösteren ve ülkelerin boyutlarıyla ilgili yanlış bilgiler veren bir projeksiyondur.

İngiltere Merkatör Projeksiyonu, İngiltere'yi Dünya'ya hakim bir noktaya konumlandırır. Gerçek dünya haritasında ise İngiltere kuzeydenizinde bir ada gibi görünmekte.

1500' lü yıllarda ortaya atılan bu harita türü, her ne kadar teknik imkansızlıklardan ortaya çıkmış masum bir hata gibi görünse de aslında büyük bir propaganda malzemesidir.

Sene 1974. Alman bilim insanı Arno Peters dünya haritasını inceliyor. Antik çağlardaki kaşiflerin haritalarının tümünün, bilinen dünya haritasından belli başlı özelliklerle farklılaşması garibine gidiyor. Mevcut harita üzerinde çalışmalarının sonucu olarak dünya haritasının önemli bir bölümünün yalandan ibaret olduğu anlaşılıyor!

1974 yılında Peters, çalışmalarını dünya ile paylaşıyor. Ama bu haritalar; ne okullara, ne kurumlara girebiliyor ne de medya tarafından yayınlanıyor. 1989 yılında Peters, "Peters'ın Dünya Atlası" adında bir harita kitabı da bastırıyor ancak kitap da kitlelere bir türlü ulaşamıyor. Dünya ortaya çıkan bir gerçeği görmezden geliyor ve yalanda ısrar ediyor.

Kanada Merkatör projeksiyonuna göre Kanada, ABD'nin Kuzeyinde devasa bir ülke gibi duruyor. Ama gerçek boyutlarında dünyanın kuzeyine sıkışmış bir ülke görünümünde.

Avrupa Dünyanın küresel gücü ABD değil mi? Merkatör Projeksiyonu'na göre dünya ABD merkezli gibi olması gerekmez mi? Ama bir zamanlar dünyanın küresel gücü Avrupa ülkeleriydi. Merkatör Projeksiyonuna bakarsanız, Avrupa ülkeleri dünyanın merkezinde durur. Gerçek Dünya haritasında ise merkezde Kuzey Afrika ila Orta Afrika civarında bir bölge duruyor.

Rusya Topraklarının büyük çoğunluğunu Sibirya'nın karlar altındaki arazilerinin oluşturduğu Rusya, Merkatör Projeksiyonunda korkunç boyutlarda büyük görünüyor. Ama Gerçek dünya haritasında Asya'nın kuzeyinde bir çizgiden ibaret.

Kaynaklar

https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/galeri-dunya-haritasinin-ardinda-yatan-sakli-gercek-40102345/8

https://tr.wikipedia.org/wiki/Merkat%C3%B6r_projeksiyonu

https://onedio.com/haber/ingiliz-bilim-insanindan-kullandigimiz-dunya-haritasinin-bir-yalan-oldugunu-gosteren-paylasim-846206

https://onedio.com/haber/ulkelerin-haritalardan-akliniza-kazinmis-buyukluk-algilarini-aninda-degistirecek-13-sasirtici-karsilastirma-896931